Pijn is onvermijdelijk en hoort bij het mens-zijn. We voelen ons vaak gekwetst, verwoest, bang, verdrietig, overweldigd of teleurgesteld. Dichters weten vaak beter dan ik hoe ze deze gevoelens kunnen verwoorden. Maar wat doen we met deze pijn?
We proberen ze soms te stoppen, te controleren of te vermijden. Wat ik nogal eens merk bij cliënten (en ook bij mezelf), is dat wanneer een pijnlijke emotie opkomt, de pogingen om deze te laten verdwijnen de situatie vaak juist erger maken. Hoe meer we proberen de pijn te negeren, te vermijden, te verdoven of te ontwijken, hoe langer en intenser de pijn blijft.
Het Moment van Angst: De Oorzaak van de Pijn
Stel je voor: je hebt een redelijk goede dag en plotseling voel je een beklemming op je borst en een gevoel van vrees. Gedachten beginnen te razen:
- “Niet dit! Niet weer!”
- “Waarom gebeurt dit altijd met mij?”
- “Mijn dag is verpest.”
- “Ik ga vannacht niet kunnen slapen.”
Je hoofd draait overuren en alles lijkt steeds intenser te worden. Misschien ga je op zoek naar manieren om de angst te laten verdwijnen. Of je begint te rampscenario's te maken: je voorspelt hoe deze angst je dag gaat beïnvloeden. Je denkt aan de laatste keer dat je zo angstig was en hoe erg dat was. Je gelooft dat het nooit beter zal worden. Je denkt dat: als je de angst maar kon wegkrijgen, je eindelijk normaal zou kunnen leven. Maar je eigenlijk raak je verstrikt in een vicieuze cirkel.
Hoe meer we proberen de pijn te negeren, te vermijden, te verdoven of te ontwijken, hoe langer en intenser de pijn blijft.
Wat Maakt de Pijn Intenser?
Let eens op wat er in dit voorbeeld gebeurt:
- Je ervaart pijn – in dit geval angst.
- Er gebeurt van alles dat de pijn erger maakt: je probeert de angst te controleren en weg te nemen, en je gedachten worden steeds negatiever. Niets helpt, en de situatie wordt steeds erger.
Maar het belangrijkste is dat er twee elementen zijn die als een chemische reactie op mekaar inspelen: er is enerzijds de pijn die buiten onze controle ligt, en het lijden dat ontstaat door hoe we op die pijn reageren.
Verander de Relatie met Angst
Mijn visie als coach (en onderzoek bevestigt dit) is dat hoewel we de pijn die gepaard gaat met het mens-zijn niet kunnen elimineren, we wél invloed hebben op het lijden dat voortkomt uit onze reactie op de pijn. Pijn zal er altijd zijn, maar we kunnen kiezen hoe we ermee omgaan.
We kunnen een andere relatie hebben met onze pijn.
Hoe Werk Je Aan Deze Nieuwe Relatie?
Een belangrijke stap in het veranderen van je relatie met pijn is meditatie. Dit helpt je om je gevoelens en gedachten op te merken zonder erop te reageren. Dit is niet altijd gemakkelijk, en het kost tijd om deze vaardigheid te ontwikkelen, maar het is de moeite waard. Gewoon het opmerken van een gevoel en het verwelkomen ervan kan al een belangrijke stap zijn.
Wat zou er gebeuren als je jouw relatie met pijnlijke gevoelens verandert?
Probeer Dit:
Wanneer je een pijnlijke emotie ervaart, probeer dan niets te doen.
- Adem langzaam in en zeg tegen jezelf: “Hallo [vul het gevoel in]”
- Adem langzaam uit en zeg tegen jezelf: “Mijn oude vriend.”
Dit is geen magie, en het vergt oefening. Maar wat je doet, is jezelf vertragen en je reactie vertragen. In plaats van de pijn te bestrijden, verwelkom je het. Je hebt al jaren pijn ervaren en in zekere zin is het een oude vriend die je iets te leren heeft.
Door dit te doen, zul je merken dat je geest tot rust komt. Je gedachten zullen minder snel razen en je zult beter in staat zijn om het gevoel te verdragen en verder te gaan met je dag, in plaats van dat het gevoel je overneemt.
De Kracht van Mindfulness bij Angst
Mindfulness is een krachtig hulpmiddel om een nieuwe relatie met angst en andere pijnlijke gevoelens te ontwikkelen. Door mindfulness te oefenen, leer je je gevoelens te observeren zonder erdoor meegesleept te worden. Dit helpt je om meer aanwezig te zijn in het moment en te accepteren wat er is, zonder dat het je leven overneemt.
Wil je deze technieken leren en ontdekken hoe jij je relatie met pijn kunt veranderen?